Đã bao lần bạn gõ một đoạn lệnh rất dài cho ChatGPT – nhưng kết quả lại không đúng ý?
Không phải dở, nhưng… không đúng thứ bạn cần?
❗ Nếu vậy, rất có thể bạn đã bỏ qua một yếu tố cực kỳ quan trọng: Ngữ cảnh.
📌 Ngữ cảnh là gì?
Ngữ cảnh (context) là bối cảnh thông tin đầu vào mà mô hình cần biết trước khi thực hiện yêu cầu.
Nói đơn giản: nó là "điều kiện đầu vào cần thiết để AI hiểu đúng nhiệm vụ".
🧱 Ngữ cảnh gồm 3 phần chính:
✅ 1. Bối cảnh sử dụng
AI đang viết để làm gì? Đầu ra sẽ được dùng ở đâu?
Ví dụ:
- Viết caption cho video Tiktok
- Soạn email chăm sóc khách hàng
- Viết kịch bản cho nhân viên sale
✅ 2. Vai trò và góc nhìn
AI đang “đóng vai” gì khi viết?
Ví dụ:
- Là copywriter Tiktok
- Là chuyên gia tuyển dụng
- Là nhà đầu tư phân tích báo cáo tài chính
✅ 3. Thông tin đầu vào bắt buộc
Sản phẩm, đối tượng người đọc, mục tiêu nội dung.
Ví dụ:
- Sản phẩm: nước hoa nữ, tông gỗ
- Khách hàng: nữ 25–35 tuổi, hiện đại, tinh tế
- Mục tiêu: gợi cảm xúc, tạo liên tưởng cá nhân, tăng tỉ lệ chia sẻ
❌ Khi bạn viết prompt mà thiếu ngữ cảnh:
Viết giúp tôi một bài quảng cáo cho sản phẩm nước hoa nữ.
→ AI sẽ tự suy diễn toàn bộ: viết theo kiểu brochure, giới thiệu công dụng,... không đúng phong cách bạn mong muốn.
✅ Khi prompt có đủ ngữ cảnh:
Bối cảnh: Caption cho video Tiktok quảng bá sản phẩm.
Vai trò: Bạn là copywriter chuyên viết nội dung Tiktok.
Thông tin đầu vào: Nước hoa nữ, tông gỗ nhẹ. Khách hàng: nữ 25–35 tuổi, thích sự tinh tế, có chiều sâu.
Mục tiêu: Gợi cảm xúc cá nhân, tạo cảm giác “giật nhẹ” và khiến người đọc phải dừng lại.
→ Lúc này AI đã hiểu đúng điều bạn đang làm, cho ai, và muốn đạt được gì.
→ Tỉ lệ ra đúng ý bạn tăng gấp 3 lần – mà chưa cần nhắc đến giọng điệu hay ví dụ.
🎯 Vì sao ngữ cảnh quan trọng?
| Nếu có ngữ cảnh | Nếu thiếu ngữ cảnh |
|---|---|
| AI hiểu rõ vai trò, mục tiêu, đối tượng | AI suy diễn sai mục tiêu |
| Đầu ra bám sát nhu cầu thực tế | Đầu ra đúng nghĩa, sai cảm giác |
| Có thể lặp lại – tự động hóa | Mỗi lần một kiểu – không thể dùng làm hệ thống |
🔁 Công thức gợi ý để viết prompt có ngữ cảnh rõ ràng:
Bối cảnh: [AI đang viết để làm gì, dùng ở đâu?]
Vai trò: [AI đang đóng vai gì?]
Thông tin đầu vào: [Sản phẩm/dịch vụ, khách hàng mục tiêu, mục tiêu nội dung]
→ Sau đó mới tới: yêu cầu tạo nội dung, định dạng mong muốn, giọng điệu, ví dụ...
🧠 Kết luận
✅ Ngữ cảnh là thứ đầu tiên AI cần – trước cả lệnh hành động.
✅ Nếu không có ngữ cảnh, mọi hướng dẫn phía sau đều rủi ro cao.
✅ Viết prompt tốt không bắt đầu bằng “Hãy viết…”, mà bắt đầu bằng “Tôi đang làm gì – cho ai – và vì sao?”